Wie een portie bitterballen wil bij een terras in Zwolle moet steeds vaker bestellen in het Engels. Engelstalig personeel lijkt de oplossing te zijn voor het personeelstekort. “We kampten door corona met een enorm personeelstekort.”
“Do you have a reservation?” klinkt het binnen bij stadscafé BLIJ aan de Grote Markt. Een serveerster bedient het eten bij een tafeltje. “Alsjeblieft, eet smakelijk!”, zegt ze met een Slavisch accent.
Engelstalig personeel is allang geen typisch Amsterdams verschijnsel meer. Steeds vaker moeten gasten ook in Zwolse horeca Engels spreken tegen het bedienend personeel. Engelstalige medewerkers zouden een oplossing kunnen zijn om het gebrek aan personeel op te vullen.
“In Amsterdam is het al een uitzondering als je op een terras in het Nederlands wordt aangesproken”
“Vlak nadat de oorlog uitbrak in Oekraïne hebben wij al Oekraïners in dienst die eigenlijk alleen maar Engels konden”, vertelt BLIJ-eigenaar Mark Corporaal. “We hadden een hele grote onderbezetting van wel 20 man tekort op dat moment en dan heb je geen keus eigenlijk.”
Corporaal heeft al 44 jaar ervaring in de horeca en is al zo’n 10 jaar mede-eigenaar van Stadscafé BLIJ. Tegenwoordig zijn er zo’n 80 mensen bij Corporaal in dienst. Naar schatting spreekt ongeveer 20% van zijn medewerkers Engels. Veel van hen zijn oorlogsvluchtelingen uit Oekraïne. “We hebben ook personeel uit andere landen. We hebben een echtpaar uit Roemenië. Hij werkt in de keuken, zij in de bediening. Bovendien hebben we een meisje uit Estland en een aantal internationale studenten uit Zuid-Europa.”
Deze trend wordt ook bevestigd door Rien Mol, Regiovoorzitter Overijssel van Koninklijke Horeca Nederland. “Dit speelt zich vooral af in de stedelijke gebieden in Overijssel, maar in mindere mate ook in dorpen.” Als gevolg van de coronapandemie gingen er door gedwongen sluitingen meer dan 100.000 banen tijdelijk verloren. Na de pandemie heeft de horeca een inhaalslag gemaakt, want in het derde kwartaal van 2022 werd een recordaantal van 41.000 vacatures vervuld. “Er was veel vraag naar horecapersoneel en om de vraag en aanbod van werknemers te voorzien moesten we ook kijken naar personeel uit andere landen.”
Nederlandse teksten
Één van de Oekraïners die bij het stadscafé werkt is Lillian Solodkova (20). Solodkova werkt hier nu een half jaar en ze kan al aardig wat woordjes Nederlands, maar ze praat nog in het Engels. “Ik doe hier de bediening en breng het eten en drinken naar de gasten”, zegt ze binnen in het café als ze het even rustiger heeft. “Soms help ik bij de bar als het erg druk is en er weinig personeel is.”
Acceptatie
Corporaal ziet dat het veel meer geaccepteerd wordt dat je in het Engels moet bestellen. “We blijven toch Zwolle. We zijn een provinciestad en geen grote stad als Amsterdam. In het begin was het daarom natuurlijk wel een dingetje, maar over het algemeen kijkt niemand er meer raar van op en spreken de gasten gewoon Engels terug”, legt hij uit. “In Amsterdam is het al een uitzondering als je op een terras in het Nederlands wordt aangesproken.”
Corporaal legt uit dat de meeste werknemers al wat woordjes Nederlands kennen. “Ze leren hier Nederlandse teksten. We praten natuurlijk wel over bitterballen en broodjes beenham”, zegt hij lachend. “Dat soort teksten kunnen ze uitspreken, omdat ze daar dagelijks mee werken.”
Opkomst van Nederlandssprekend personeel
Toch ziet Corporaal ook een opkomst van het aantal sollicitaties in de horeca die de Nederlandse taal wel machtig zijn. Door verkeerde inschatting van coronasteun en kostenstijging weten horecabedrijven in Nederland het hoofd niet meer boven water te houden, waardoor ze het bedrijf te koop zetten. “Dat is niet leuk, maar het betekent wel dat er Nederlandstalig personeel vrijkomt. Dat zijn mensen die hier weer solliciteren. En ik moet zeggen dat we op dit moment wel weer genoeg mensen hebben.”
Solodkova blijft hier in elk geval nog wel even hangen, zegt ze terwijl ze de lunch geserveerd heeft. “De mensen zijn aardig en ik vind het leuk hier.”