‘Ik kijk om me heen en zie een groep van 2.000 studenten met strijdlustige blikken. Je hoort ze hard roepen: ‘niet mijn schuld!’. Een gezamenlijk doel verbindt de groep: het leenstelsel afschaffen. Politici van verschillende partijen komen het podium op. Een vrouw van de VVD valt op. Ze zegt dat ze toch wel heel erg geschrokken is van het feit dat studenten zoveel lenen. Daar wordt natuurlijk heel fel op gereageerd. Ik denk bij mezelf: Het is niet dat we voor de lol zoveel lenen. Het is echt omdat we niet anders kunnen.’
Eefje Ruesink (22) is net afgestudeerd van de lerarenopleiding Nederlands. Ze zet zich in voor de #nietmijnschuld-campagne vanwege de ongelijkheid van het leenstelsel. Wat zijn de drijfveren van Eefje om op de barricaden te klimmen?
‘Ik maakte altijd een begroting zodat ik minimaal kon lenen en toch nog rond kwam. Bepaalde dingen ging ik dus gewoon niet meer doen. Een bijbaantje kwam in de plaats van de normale studentenactiviteiten. Zo heb ik mij niet aangemeld voor een medezeggenschapsraad, heb ik een diversiteitsproject afgezegd en kon ik niet op onbetaalde stages solliciteren. Ook sociale dingen moest ik afzeggen want tja, ik moest altijd werken.’
‘Mijn afkeer van het leenstelsel kwam vooral naar voren toen ik een tijd ziek was. Ik heb heel lang geen stemgeluid gehad en zonder stem kan je natuurlijk niet voor de klas staan. Een heleboel opdrachten kon ik hierdoor niet doen en dat zorgde voor een half jaar vertraging. Die heb ik natuurlijk uit mijn eigen portemonnee moeten betalen. Je krijgt dan wel een extra jaar studiefinanciering maar dat is eigenlijk gewoon een jaar extra lenen. Dat kan je zo 10.000 euro kosten.’
‘Ik ben later ook verhuisd van een hele chille kamer naar een waar crackhuis. Het was een vochtige woning zonder centrale verwarming met enkel glas én een wespennest . Ik lag ‘s avonds in bed en dacht ‘bah, wat voelt die deken klam’. Maarja het was wel 100 euro goedkoper en dan kon ik minder lenen. Je komt in zo’n pand te wonen omdat je snel op zoek bent naar iets goedkopers. De huizenmarkt is nou eenmaal een puinhoop en dan vind je gewoon niks beters op korte termijn. Tijd is namelijk geld.’
‘Ik heb mij altijd al wel uitgesproken. Het is voor mij niet zo spannend om mijn mening de wereld in te brengen. Daarom ben ik ook benaderd door iemand die in het bestuur zat van het Studenten Overleg Orgaan Zwolle. Omdat ik hartstikke tegen het leenstelsel ben, wilde zij dat ik bij het actiecomité van de #NietMijnSchuld Zwolle kwam.’
‘Vroeger hadden we de basisbeurs. Je kreeg dan geld om te studeren en om een deel van je lasten als student te vergoeden. Dat is helaas in 2015 veranderd naar het leenstelsel waarbij je geld moet lenen als student. Je moet dus investeren in je eigen onderwijs en dat doe je door jezelf diep in de schulden te steken. Ik heb zelf dus de lerarenopleiding gedaan. Zie maar eens 40.000 euro terug te verdienen met je lerarenloontje. Dat is best lastig. #Nietmijnschuld focust dus echt op het afschaffen van het leenstelsel. De doelen zijn: het leenstelsel afschaffen, het invoeren van een nieuwe basisbeurs en een compensatie voor de pech-generatie.’
‘Natuurlijk maak ik mezelf erg zorgen over het terugbetalen van mijn schulden. Dat is echter niet de enige reden waarom ik tegen het leenstelsel ben. Ik zie namelijk dat het leenstelsel heel veel kansenongelijkheid met zich meebrengt. Uit onderzoek blijkt dat de meeste mensen die sowieso weinig geld hebben het meest lenen. Ze steken zich enorm in de schulden en weten niet meer hoe ze dat moeten afbetalen. De ongelijkheid tussen rijk en arm wordt daardoor veel groter. Sommige studenten hebben geluk met ouders die wel hun opleiding willen betalen. Andere hebben pech met ouders die het niet kunnen of willen. Wij studenten gaan straks de arbeidsmarkt op, betalen belasting en houden de maatschappij draaiende. Waarom mag de maatschappij dan wel op ons leunen maar wij niet op de maatschappij? Dat vind ik gek.’
‘Afgelopen zomer ben ik afgestudeerd en ik woon nu in een fijne kamer van het SSH. Daar heb ik ook lang genoeg op moeten wachten. Twee keer in de week sta ik voor de klas als docent Nederlands. De andere drie dagen bezet ik een bestuursfunctie bij het SOOZ. Ik wil graag studenten vertegenwoordigen en ervoor zorgen dat het beter wordt voor ze. Je ziet namelijk nu in de coronacrisis dat studenten slecht worden behandeld. Ze zijn de eersten die naar huis worden gestuurd en de laatsten die weer in de schoolbanken mogen zitten. Nu blijkt uit een rapport over studentenwelzijn dat 51% mentale klachten ervaren. Daar wordt heel slecht op gereageerd door de overheid. Er staat namelijk nog steeds niets in het regeerakkoord over het afschaffen van het leenstelsel, studenten worden weer in online lessen gepropt en er wordt van alle kanten bezuinigd. Daarom ga ik de straat op.’
‘Vooral op lokaal niveau heb ik veel geprotesteerd. We doen veel sprayacties met #nietmijnschuld. Dan gaan we met milieuvriendelijke krijtspray #nietmijnschuld op de stoep sprayen. De landelijke staking van #nietmijnschuld heb ik vorig jaar voor het eerst bijgewoond. Het was super gaaf maar er stonden helaas wel alleen maar studenten. Dat heeft mij doen realiseren dat mensen er niet voor willen vechten als het niet hun probleem is. Je blijft dan altijd in de minderheid. Daarom maak ik mij ook hard voor andere doelgroepen. Dus ook voor de zorg, basisonderwijs, dagverblijven en het milieu laat ik mijn stem horen.’